Donald en Melania Trump zijn positief getest voor coronavirus. De president is opgenomen in het ziekenhuis met koorts en symptomen. “De campagne zoals we die kenden is voorbij”, zeggen strategen uit Washington. De kiescampagne krijgt een andere wending. Niemand heeft dit voorzien en er zijn nog (maar) 30 dagen te gaan tot aan de verkiezingen.
De stand van zaken
Iedereen zat te wachten op de ‘oktoberverrassing’ en hier is ie dan. Donald Trump en Melania testen positief voor het coronavirus. Of het die verrassing was die voorbereid werd is natuurlijk nog de vraag.
De president en zijn vrouw (en een heel aantal van de medewerkers van het Witte Huis) zijn in quarantaine. Donald Trump werd vrijdagavond met ‘milde symptomen’ (koorts, hoesten en een verstopte neus) in het Walter Reed National Military Medical Center opgenomen.
Vier en een halve week voor de presidentsverkiezingen doorgaan en met nog twee ingeplande televisiedebatten – het volgende is voorzien voor 15 oktober – is de laatste wending in een tumultueuze campagne zo ongelooflijk dat de scenaristen van televisieseries er stil van worden.
Echt of ‘fake news’?
Natuurlijk zijn er ongelovigen Thomassen die denken dat het opgezet spel is. Bij Trump kan je je aan veel verwachten maar laat ons ervan uitgaan dat het echt is en even recapituleren.
Donald en Melania Trump zijn positief getest. Vicepresident Mike Pence is momenteel negatief, maar wacht op verder onderzoek. De Voorzitter van het Congres, Nancy Pelosi, 80, isoleert zichzelf om besmetting te voorkomen. Het is immers zij die in geval van complicaties voor de eerste twee, als derde in de rij de leiding van het land moet overnemen. Sommigen suggereerden dat het een wel drastische voorzorgsmaatregel was voor een weinig waarschijnlijk gebeuren.
Uiteindelijk misschien toch niet. Het gebeurt niet elke dag dat een president een maand voor de verkiezingen, waarvoor al ongeveer 2 miljoen stemmen zijn uitgebracht, een potentieel dodelijk virus oploopt. De gevolgen van het feit of hij de campagne niet zou kunnen voortzetten, zou zowel enorm als onvoorspelbaar zijn. Bovendien is Trump 74 jaar oud, zwaarlijvig (120 kg) en heeft hij mogelijk andere gezondheidsproblemen die niet bekendgemaakt zijn. Hij valt hij in de categorie ‘risico op complicaties’ .
Trump heeft vanaf het begin Covid-19 geminimaliseerd, is mensen blijven ontmoeten, heeft verkiezingsbijeenkomsten gehouden. Het was tenslotte niets meer dan een zware griep, toch? Hij maakte er sarcastische grappen over. Zelf tijdens het eerste tv-debat met zijn tegenstander Joe Biden verleden dinsdag.
Het debat
Het ‘debat’, als je het zo kunt noemen, was een irriterend, onsmakelijk spektakel. Vooral omdat Trump erop los loog en Biden voortdurend pestte. Alle media hebben het over die show gehad en over wie er nu gewonnen had. Door de voortdurende onderbrekingen van vooral Trump richting Biden was het haast niet mogelijk om in te gaan op onderwerpen die belangrijk zijn voor de Amerikaanse kiezer: het Hooggerechtshof, corona en meer algemeen de gezondheidsproblematiek, de sociale protesten en het geweld op straat. De moderator Chris Wallace slaagde er niet in de orde te handhaven. Er waren twijfels of Biden een podiumbeest als Trump zou aankunnen maar Trump was slecht, alleszins niet te vergelijken met een paar jaar geleden in zijn confrontaties met Hillary Clinton.
Voor de amateurs, via deze link kan je een transcriptie lezen van het hele debat maar naast zijn spotten met en uitdagen van Biden over mondmaskers, haal ik er twee momenten uit.
Over maskers. “Nee, ik denk dat maskers oké zijn. Je moet het begrijpen, als je kijkt … Ik bedoel, ik heb hier een masker. Ik zet een masker op als ik denk dat ik het nodig heb.” En wijzend naar Biden: “Ik draag geen masker zoals hij. Elke keer dat je hem ziet, heeft hij een masker op. Hij zou op 60 meter afstand van hem kunnen praten en hij komt opdagen met het grootste masker dat ik ooit heb gezien.”
Over het klimaat. Op de vraag van Chris Wallace, de moderator of hij dacht dat uitstoot van broeikasgassen bijdraagt aan de opwarming van de aarde, antwoordde hij: “Ik denk tot op zekere hoogte wel, maar ik denk ook dat we ons bos beter moeten beheren. Elk jaar krijg ik de oproep. Californië brandt, Californië brandt. Als dat was schoongemaakt, als dat zo was, als je bosbeheer had, goed bosbeheer, zou je die telefoontjes niet krijgen.”.
Over Antifa en ‘The Proud Boys’. De moderator, Chris Wallace, stelde Trump de vraag of hij bereid was blanke supremacisten en milities te veroordelen en te zeggen dat ze niet moesten bijdragen aan het geweld in de steden. Trump: “Hoe wil je ze noemen? Geef me een naam, geef me een naam, ga je gang, wie wil je dat ik veroordeel.?” Wallace: “Blanke supremacisten en blanke milities.” Waarop Trump weer: “Oké, jongens doen een stap achteruit en sta klaar. Maar ik zal je vertellen wat iemand moet doen aan Antifa en aan links, want dit is geen probleem van rechts maar van links.”
Donald Trump wordt daar door zijn eigen diensten in tegengesproken. Volgens de baas van het FBI is Antifa meer een houding dan wat dan ook, en geen organisatie. Het Department of Homeland Security publiceerde begin september een ontwerpverslag waarin wordt geconcludeerd dat blanke suprematie “de meest dodelijke bedreiging” is voor de Verenigde Staten.
Maar Donald Trump weet dat de blanke nationalisten deel uitmaken van zijn kiespubliek en hij cultiveert ze met zijn racistische retoriek. De ‘Proud Boys’, een extreemrechtse neofascistische organisatie die politiek geweld gebruikt en promoot en enkel mannen als leden toelaat, en zichzelf omschrijft als ‘western chauvinists’, waren alleszins tevreden. Ze maakten zelfs een nieuw logo aan “Stand back, Stand by” naast de initialen PB. Amazon en eBay hebben de verkoop van de kleding voorzien van het nieuwe logo ondertussen geblokkeerd.
De Trotse Jongens
Hier is wat het Southern Poverty Law Center zegt over de Proud Boys:
“Hun afwijzing van onverdraagzaamheid wordt gelogenstraft door hun acties: de Proud Boys en leiders spuien regelmatig blanke nationalistische memes uit en onderhouden banden met bekende extremisten. Ze staan bekend om hun anti-moslim en misogyne retoriek.” (…) “Hardcore leden van het zogenaamde “alt-right” hebben betoogd dat het “westerse chauvinistische” label slechts een ‘PR – term’ is die McInnes heeft gemaakt om mainstream acceptabel te zijn. ‘Laten we geen onzin vertellen’ zei Brian Brathovd, alias Caerulus Rex, zijn co-host over de antisemitische The Daily Shoah – een van de meest populaire alt-right podcasts; als je doorvraagt bij de Proud Boys op de kwestie, garandeer ik u dat 90% van hen u iets zou vertellen in de trant van ‘Hitler had gelijk. Vergas de Joden.”
Peilingen
Volgens de peilingen – ah, daar zijn ze weer, de peilingen – won Biden het debat. Tussen haakjes, Hillary Clinton won vier jaar geleden ook alle presidentsdebatten maar het was wel Donald Trump die president werd. En ook bij de globale peilingen, over wie de verkiezingen gaat winnen, blijft Biden aan de leiding. Tot 13 punten voorsprong had hij op donderdag. In een peiling in New York kreeg hij zelfs tot 32 punten voorsprong op Trump. Gisteren vrijdag, was de spreiding tussen beiden 7 punten.
Het is nu wachten op hoe de peilingen er begin volgende week zullen uitzien, wanneer er resultaten binnenkomen van na de aankondiging van Trump’s positieve test.
“Tax returns”
De week was ook al niet echt optimaal begonnen voor Donald Trump. Met een onfeilbare timing publiceerde de New York Times het eerste artikel van een onderzoek dat onthult hoe Trump tijdens de eerste twee jaar van zijn presidentschap slechts 750 dollar aan federale belastingen betaalde en in 10 van de voorgaande 15 jaar helemaal geen inkomstenbelasting betaald – grotendeels omdat hij aangaf veel meer geld te verliezen dan hij verdiende. “De belastingaangiften waar de heer Trump lang voor heeft gevochten om ze privé te houden, vertellen een verhaal dat fundamenteel verschilt van het verhaal dat hij aan het Amerikaanse publiek heeft verkocht”, schrijft de krant.
Trump betaalt minder inkomstenbelasting dan de eerste de beste leraar lager onderwijs. Voor een man die de reputatie heeft een miljardair te zijn kan dat tellen. Uit het onderzoek van de New York Times blijkt dat veel van de activa die door de Trump Organization worden beheerd, van golfcentra tot luxehotels, ‘zwarte gaten’ zijn waar elk jaar tientallen miljoenen dollars in verdwijnen, verliezen die Trump opgeeft om, zoals de Amerikaanse wet toestaat, kortingen te krijgen op de inkomstenbelasting die hij zou moeten betalen. Eigenlijk is het niets bijzonders en Trump verschilt hier niet van veel andere ‘superrijken’ die dezelfde techniek gebruiken om minder of geen belasting te betalen. Trump zelf heeft in de loop der jaren vaak uitgelegd dat hij zijn uiterste best doet om minder belastingen te betalen, “zoals elke ondernemer in mijn branche”. Op Twitter noemde hij het zelfs een ‘sport’.
De omvang van de verliezen die de activiteiten van de president elk jaar genereren, zijn echter zodanig dat de vraag natuurlijk rijst: hoe solide zijn de fundamenten van het imperium van Donald Trump eigenlijk? Volgens de Times niet erg solide. Trump zit tot over zijn oren in de schulden en zal, nog volgens de krant, de volgende vier jaar meer dan 300 miljoen dollar moeten terugbetalen aan schuldeisers.
Een illusie van succes die op niets is gebaseerd? De volgende artikels van The New York Times zullen dat moeten duidelijk maken. Samen met de belastingaangiften waarvan het Hooggerechtshof heeft bevolen dat Trump ze moet overhandigen aan New Yorkse officieren van justitie, die onderzoek doen naar het gebruik van verkiezingsgeld om het zwijgen af te kopen van twee vrouwen die naar verluidt seks met de president hebben gehad tegen betaling. “Weer nepnieuws doorgegeven door vijandige media” volgens de president. Feit blijft dat Trump de eerste president in meer dan 40 jaar is die zijn belastingaangifte niet vrijwillig openbaar maakt. Onder druk van moderator Chris Wallace tijdens het debat van dinsdag, verzekerde Trump dat alles zal worden opgehelderd zodra hij zijn documenten aan het publiek laat zien. Een belofte hij vier jaar geleden ook al deed tijdens de verkiezingscampagne, en waar nog weinig Amerikanen van geloven dat er iets van komt.
Vooruitkijken
Het was me het weekje wel. Alles begon met een desastreus presidentieel debat. Na forse kritiek op zijn opmerkingen over de blanke supremacisten en milities in het debat kwam Donald Trump dan toch met een veroordeling. Dat was wel twee dagen later. “Ik veroordeel de KKK. Ik veroordeel alle blanke supremacisten. Ik veroordeel de Proud Boys. Ik weet niet veel over de Proud Boys, bijna niets, maar ik veroordeel dat”, zei Trump in een telefonisch interview met Fox News. Hij voegde eraan toe: “Maar [Biden] zou ook Antifa moeten veroordelen. Antifa is een vreselijke groep mensen.”
Na jaren beloften en vier jaar presidentschap begint er licht te schijnen op Trump’s belastingverleden. Op het eerste zicht ziet dat er niet fraai uit. En de week eindigt met een bom: president Trump test positief op het coronavirus
Niemand kan voorspellen hoe dat alles, en de corona van de president in het bijzonder, invloed zal hebben op het verdere verloop van de laatste weken van de verkiezingscampagne. Veel zal afhangen van het feit of Trump (snel) herstelt of niet. Zijn plannen zijn alleszins gewijzigd. Of beter gezegd, de hele agenda van Trump is geschrapt .
“De campagne zoals we die kenden is voorbij”, zei Andrew Feldman, een democratische strateeg in Washington tegen Politico. “Dit is de ergste nachtmerrie voor de Trump-campagne.” Trump deed al het mogelijke om de aandacht van de pandemie af te leiden. In peilingen is zijn aanpak van Covid-19 een van de meest controversiële onderwerpen van zijn presidentschap. Het feit dat hij nu zelf corona heeft opgelopen zal zonder twijfel een grote rol spelen bij de publieke opinie en bij de kiezers in her bijzonder. De VS zijn verreweg het meest getroffen land ter wereld, met meer dan 7 miljoen bevestigde gevallen en 208.000 doden. Meer dan een vijfde van de slachtoffers wereldwijd zijn Amerikanen.
