Tijdens een meeting in Noord-Carolina nodigde Donald Trump de kiezers uit om twee keer te stemmen, één keer per post en één keer persoonlijk in het stembureau, “om er zeker van te zijn dat dat hun stemmen werden geteld”. Wat de president van de Verenigde Staten zou moeten weten maar niet weet, of pretendeert niet te weten, is dat twee keer stemmen onwettig is en in sommige staten zelfs een misdrijf is. Er is ook een groot risico dat de stemming nietig wordt verklaard.
Uiteraard veroorzaakte zijn uitspraak ophef en de woordvoerster van het Witte Huis Kayleigh McEnany haastte zich om te zeggen dat de president helemaal niemand had gevraagd om een misdaad te begaan. Het zijn integendeel de Democraten die frauduleuze en ongecontroleerde verkiezingen willen houden.
De controverse is deel van de discussie die er tegenwoordig bestaat omtrent het stemmen per brief. Per brief stemmen is een normale praktijk in de VS en is in tijden van een corona-pandemie van fundamenteel belang voor de presidentsverkiezingen van 3 november. Volgens deskundigen is het stemmen per brief zeer veilig, Trump zelf heeft er herhaaldelijk beroep op gedaan maar nu zou dat volgens hem een hoog risicogehalte inhouden.
Ondertussen blijkt uit de laatste peilingen dat de kloof tussen de president en Joe Biden, kleiner wordt. Het was voorzien dat de kloof vroeg of laat kleiner zou worden maar het gaat te snel en de wolken aan de horizon lijken zich samen te pakken. De Democraten zouden wel een het slachtoffer kunnen worden van een “Red Mirage”. Het scenario daarvoor loopt als volgt: op 3 november, in de nacht van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, zou in een eerste fase de indruk kunnen ontstaan dat Trump een grote overwinning behaalt. De reden daarvoor is dat door het coronavirus veel kiezers, vooral diegene die op de Democraten stemmen, niet persoonlijk gaan stemmen maar dat liever per brief doen. Het kan daardoor dagen, zo niet weken, duren voor alle stembiljetten zijn geteld. Uiteindelijk zal, volgens de Democraten, de zogenaamde overwinning van Trump als sneeuw voor de zon wegsmelten. De vrees bestaat echter dat de president de overwinning zal claimen nog voor het eindresultaat bekend is en dat een omkering van het resultaat zal leiden tot onvoorspelbare reacties in een klimaat zoals het vandaag in de VS heerst.
De Democraten hebben meer dan 100 Republikeinse en onafhankelijke politici kunnen overhalen hun steun aan Joe Biden te geven. Onder hen enkele voormalige gouverneurs en ex-kabinetsleden van de Trump administratie. Joe Biden van zijn kant ontmoette in Milwaukee de familie van Jacob Blake, de Afro-Amerikaan wiens benen verlamd zijn nadat hij werd neergeschoten door een politieagent. In een Amerika dat al geschokt is door het geweld van de afgelopen dagen, waar botsingen tussen Black Lives Matter demonstranten, Trump-aanhangers en fascisten allerhande tot meer burgerslachtoffers leidde, ging een nieuw video viraal. Een zwarte man met psychische problemen, Daniël Prude, rent naakt door de straten van Rochester, een kleine stad in de buurt van New York City. Hij wordt gestopt, krijgt een zak over het hoofd en wordt gedurende twee minuten met zijn hoofd op het asfalt geduwd. Een week later sterft hij in het ziekenhuis. Zeven agenten die bij de verstikking betrokken waren, werden geschorst maar de protesten in de stad gaan al dagen door. De polarisatie in de VS is zodanig dat scenario’s van een burgeroorlog opdoemen. Mark Zuckerberg, de CEO van Facebook, kondigde aan dat het platform in de laatste week voor de verkiezingen van 3 november geen nieuwe politieke advertenties zal uitzenden. Bovendien zal Facebook stappen ondernemen om te voorkomen dat kandidaten en hun aanhangers voortijdig de overwinning in de verkiezingsuitslag opeisen. Als een gebruiker probeert te posten voordat alle resultaten bekend zijn, worden de lezers omgeleid naar een link met de officiële resultaten.
Peilingen
Uit een peiling van IPSOS, gehouden tussen 28 augustus en 1 september, blijkt dat er meer consensus bestaat over de inzet van Trump op het gebied van economie en werkgelegenheid. De resultaten kunnen de wenkbrauwen doen fronsen gezien de staat van d!e economie in de VS, maar volgens IPSOS gaat achter de cijfers de verwachting van verbetering schuil, gevoed door de communicatiestrategie die Trump sinds de Republikeinse conventie volgt. Die strategie heeft, nog steeds volgens IPSOS, een aantal van de Republikeinse stemmers ervan overtuigd dat het land de goede richting uitgaat. Dat resulteerde in een winst in de peiling.
Op zondag 30 augustus, het was nog geen 6 uur ’s ochtends, stuurde Donald Trump een serie tweets rond. De dag ervoor was in Portland een extreemrechtse demonstrant omgekomen in botsingen met enkele Black Lives Matter activisten. “Laten we de Nationale Garde sturen,” schreef Trump; het land wil “veiligheid” en niet “de politie op droog zaad zetten (defund)“; onze medestanders zijn “grote patriotten”. En uiteraard kon de onvermijdelijke slogan in hoofdletters “LAW AND ORDER”niet ontbreken. Nagenoeg 90 tweets en retweets in iets meer dan twee uur met één enkele onderliggende boodschap: laten we de Verenigde Staten redden van anarchie en geweld. Het is het signaal van een aan gang zijnde “cultuuroorlog” die de Republikeinen en Democraten langs de scheidslijn “conservatieven” versus “progressieven” verdeelt.
In 1992 opende Pat Buchanan de Republikeinse conventie in Houston door te stellen dat er een “culturele oorlog” plaatsvond voor de ziel van Amerika, waarbij hij de Democratische Partij aanklaagde als een partij die abortus, radicaal feminisme en de “homoseksuele rechtenbeweging” steunde. Hij beëindigde zijn toespraak als volgt: “We moeten onze steden heroveren, en onze cultuur heroveren, en ons land heroveren.”
Nagenoeg dertig jaar later heeft Trump die boodschap opgepikt en verspreid naar alle uithoeken van de Republikeinse partij. Buchanan sprak de extremistische rand van de partij aan, Trump spreekt het centrum en het hart van de partij zelf aan. Trump aarzelt niet om degenen aan te vallen die volgens hem niet “aan de goede kant” staan. Een van de belangrijke thema’s die de laatste tijd de tegenstellingen heeft gevoed is de geschiedenis van het land, de symbolen en de monumenten. “Onze natie is getuige van een genadeloze campagne om onze geschiedenis uit te roeien, onze helden te belasteren, onze waarden uit te wissen en onze kinderen te indoctrineren”, viel Trump aan op 4 juli, Onafhankelijkheidsdag. Het is een strijd tegen een “extreem links fascisme” dat de geschiedenis en de waarden van de VS wilde uitbannen. Hij beschudigde daarmee de aanhangers van Black Lives Matter, die in veel gevallen hadden geëist (en vaak bekomen) dat beelden en symbolen die verband hielden met het slaven- en segregatieverleden van de Verenigde Staten, werden verwijderd. Ook in het Zuiden.
Dat tijdens een pandemie met meer dan 185.000 doden, een kwijnende economie en grote en gewelddadige protesten in vele steden, het politieke debat zich concentreert op een door propaganda gevoede “Oorlog der werelden” is opmerkelijk en geen goed teken. De verkiezingen naderen. Op de Republikeinse conventie stelde Trump zich voor als de laatste verdediging tegen anarchie en chaos. Volgens de Democraten is zijn herverkiezing de grootste bedreiging die de democratie te wachten staat.